زُحَل يا كيوان پس از مشتری ، دومین سیارهی بزرگ منظومه شمسی ماست و بر اساس فاصله از خورشيد ششمین سیاره میباشد. زحل یک گلولهی گازی غولپیکر است و چگالیاش بسیار کم میباشد ، به طوری که اگر در آب بیافتد روی آب شناور میماند. یک روز کامل در زحل برابر ۱۰ ساعت و ۳۹ دقیقه در زمین میباشد ، ولی یک سال آن ۲۹.۵ برابر سال زمینی است. از آنجایی که مدار استوایی زحل تقریبا همانند زمين در ۲۷ درجه میباشد ، تغییرات زاویهی سیاره نسبت به خورشید شبیه به زمین بوده و همانند زمين دارای چهار فصل است. جنس اين سیاره همانند مشتری از گاز بوده و بیشترین گازی که در جو آن موجود است هیدروژن میباشد (در جو زحل مقداری کمی هم هلیوم و متان وجود دارد). جرم حجمی سیاره زحل از آب کمتر بوده و از این لحاظ در نوع خود در میان دیگر سیارات منظومه شمسی یگانه میباشد. سرعت حرکت آن به دور خود بسيار زياد بوده و به همين دليل در قطبهای آن نوعی حالت تختی مشاهده میشود.
در آسمان شب زمین ، زحل به دلیل اندازه بزرگش ، دارای جوی درخشان است. زیبایی زحل به خاطر نوارهای روشن حلقههای اطراف و نیز به خاطر قمرهای زیادش است.
زحل از جنبههای زیادی شبیه مشتری است ، جز اینکه در اطراف آن چندین حلقه شگفتانگیز وجود دارد. جرم زحل ، صد برابر جرم زمین است.
ویژگیهای فیزیکی
زحل شباهت قابل توجهی به مشتری دارد ، ولی کمی کوچکتر بوده و جرمی کمتر از جرم مشتری دارد. اين سياره کمترین چگالی حجمی را نسبت به ديگر سیارات منظومه دارد. ساختار جو آن با کمربندهایی که به موازات استوا امتداد دارند ، همانند است. آشفتگیهای کمربندهای زحل خیلی کمتر از مشتری است (تاکنون از روی زمین فقط ۱۰ لکه مشاهده شدهاند). جو زحل ترکیب خیلی مشابهی با جو مشتری دارد. تاکنون متان (CH4) ، آمونیــاک (NH3) ، اتان (C2H6) ، فسفیـــن (PH3) ، استیلن (C2H2) ، متیـــل استیل (C3H4) ، پروپان (C3H8) و هیدروژن مولکولی (H2) در جو زحل آشکار شده است.
ابرهای زحل خیلی کم رنگتر از ابرهای مشتری به نظر میرسند ، چون دمای زحل کمتر از دمای مشتری است. ابرهای زحل در لایه پایینتر جو سياره قرار میگیرند. درون زحل احتمالا ترکیب مشتری را دارد. تخمینهای نظری مقادیر حدود ۷۴% هیدروژن ، ۲۴% هلیوم و ۲% عناصر سنگینتر را پیشنهاد میکند. این ترکیب تقریبا مشابه ترکیبات خورشید است. زحل ممکن است یک هستهی سنگین کوچک به قطر ۲۰ هزار کیلومتر و جرمی معادل ۲۰Mφ را داشته باشد.
|